SWOT چیست؟
SWOT مخفف 4 کلمه نقاط قوت (Strengths)، نقاط ضعف (Weaknesses)، فرصتها (Opportunities) و تهدیدها (Threats) است. نقاط قوت و نقاط ضعف عوامل داخلی هستند که در حال حاضر وجود دارند اما فرصتها و تهدیدها، عواملی خارجی هستند که به آینده اشاره دارند. با شناسایی نقاط قوت می‌توانید آنها را توسعه دهید و از مزایای فرصت‌های موجود استفاده کنید. همچنین می‌توانید نقاط ضعفتان را اصلاح کنید و در برابر تهدیدهای بیرونی آسیب‌پذیری کمتری داشته باشید باشید.
عناصر ماتریس تجزیه و تحلیل SWOT:
- نقاط قوت‌تان را شناسایی کنید: به محصولات و خدمتتان نگاه کنید. آیا چیری ارائه میدهید که نصبت به رقبا منحصر به فرد باشد؟ آیا محصول بهتری دارید؟ شاید تجربه‌تان بیشتر است، یا در کسب و کار شهرت بیشتری دارید و تقدیرنامه زیادی دریافت کرده‌اید.
- نقاط ضعفتان را مشخص کنید: دقیق به کسب و کارتان نگاه کنید. نقاط ضعفتان کدامند؟ در کجا باید بهبود داشته باشید؟ آیا افراد از پاسخگو نبودن شما به مشتریان‌تان شکایت دارند؟ در کجا باید بهبود داشته باشید؟ چه چیزی هایی مانع رسیدن شما به اهداف بازاریابی‌تان می‌شوند؟ شاید بودجه‌ی تبلیغاتی کافی دارید؟ و نمی‌توانید تبلیغات لازم را برای محصولات و خدمات‌تان انجام دهید.
- فرصتها را شناسایی کنید: حالا به فرصتها نگاه کنید. چه محصولات و خدمات جدیدی دارید که می‌توانید به بازار خای جدید عرضه کنید؟ آیا این محصولات پاسخگو نیازهای جدید بازار که در آن هستید میباشند؟
- تهدیدها را شناسایی کنید: در آخر نگاهی داریم به تهدیدات بالقوه‌ای که می‌توانند اثرات تبلیغات بازاریابی را از بین ببرند. آیا رقابتی مستقیم که بازار‌تان را تحت تاثیر قرار دهد، وجود دارد؟عوامل خارجی کسب و کارتان را تهدید میکند کدامند؟ شاید آیا ظهور تکنولوژی‌های جدید، باعث منسوخ شدن محصول‌تان شده است؟
ماتریس SWOT چیست؟
تا به الان به شناسایی نقاط قوت و ضعف پرداختیم، اما ببینیم که SWOT چه راه حلی برای تبدیل فرصت ها به موفقیت و تکیه بر نقاط قوت برای پیشی گرفتن از رقبا پیشنهاد می دهد.
تحلیل SWOT جدولی شامل 4 خانه می باشد که در آن نقاط قوت در مقابل فرصت ها قرار می گیرد و نقاط ضعف در مقابل تهدید ها هستند. ابتدا در هر خانه از جدول موارد مربوط به آن را قرار دهید. تا اینجا شما توانسته اید، گام اولیه را بردارید. اما در مرحله بعد شما نیاز دارید که جدول را حرفه ای تر کنید و از آن یک ماتریس به وجود آورید.
همانند تصویر جدولی با 9 خانه طراحی کنید و در خانه های افقی، نقاط قوت و ضعف (عوامل درونی) را بنویسید و در خانه های عمودی فرصت ها و تهدید ها (عوامل بیرونی) را ذکر کنید. حالا هر کدام از خانه های عمودی و افقی را که به هم متصل کنید، خواهید دید که هر بار دو عامل با هم مرتبط می شوند. و می توان 4 استراتژی از این ماتریس بیرون آورد. ما در اینجا به اختصار حروف اول آنها را برای نامیدن این استراتژی ها استفاده میکنیم و به این 4 مورد میرسیم: استراتژی SO، استراتژی WO، استراتژی WT و استراتژی ST.
در ادامه به توضیح و کاربرد هر یک از این استراتژی ها میپردازیم.
- استراتژی SO: این استراتژی که از ارتباط بین نقاط قوت و فرصت ها به وجود می آید بیان می کند که از نقاط قوت خود در جهت استفاده از فرصت ها بهره ببرید. شرکتی که نقاط قوتش بسیار بیشتر و قیوی تر از نقاط ضعفش است، می تواند با این استراتژی از فرصت های بیشتری به نفع خودش استفاده کند. قدرت، شهامت می آورد و همین دلیل موجب می شود، تا قویترها روز به روز جسور تر شوند.
- استراتژی WO: باید لدانید که همیشه نباید نقاط قوت داشت، تا از فرصت ها استفاده کرد. می توان از فرصتها برای از بین بردن نقاط ضعف استفاده کرد. این استراتژی با ارزیابی ضعف های شرکت سعی میکند، تا آنها را با کمک فرصت ها به حداقل برساند. اغلب شرکت ها به خاطر ضعف هایشان فرصت های خوب را از دست میدهند.
- استراتژی WT: این استراتژی مربوط به زمانیست که شرکت ضعف هایی دارد و از بیرون هم تهدید می شود. این استراتژی اغلب برای زمانی کاربرد دارد، که امکان ورشکستگی وجود دارد یا در برابر وتقابل با افراد قویتر ولیدرها پیشنهاد می شود و تهدید ها و ضعف ها بیشتر از هر زمان دیگری قدرت یافته اند. سازمان هایی که از این استراتژی استفاده میکنند اغلب حالت تدافعی به خود می گیرند و هدف از این استراتژی کم کردن نقاط ضعف داخلی و پرهیز از تهدیدات ناشی از محیط خارجی است. در چنین شرایطی می توان تصمیماتی راهبردی گرفت و از طرق مختلف به خنثی سازی تهدید ها پرداخت. مثلا با جذب نیروی کاری ماهر، شراکت مالی، جذب سرمایه گذار و هر مورد دیگری که کاربردی باشد، جلوی تهدید ها را گرفت.
- استراتژی ST: با وجود اینکه تهدید ها همیشه وجود دارند، اما شما با استراتژی ST می توانید به کمک نقاط قوت حودتان، هر نوع تهدیدی را از بین ببرید. این سیستم مدیریتی می تواند در بسیاری از مواقع به کار آید. با روش هایی مثل آموزش، برند سازی، بازاریابی و … می توانید روز به روز نقاط قوت خود را افزایش دهید. هر نقطه ضعفی که از بین می رود، خودش یک نقطه قوت است. به این ترتیب می توانید از انواع استراتژی های تحلیل SWOT بهره ببرید و روز به روز قدرت خود، شرکت یا سازمان تان را افزایش دهید.
